Erbo-blanco
Lobularia maritima
Brassicaceae Cruciferae
Àutri noum : Bramo-fan, Pan-blanc, Erbo-dóu-serin.
Noms en français : Alysson maritime, Clypéole maritime.
Descripcioun :Planto dóu bord de mar, mai que se plais peréu dins lis ermas, ounte, de cop que i'a, pòu crèisse à bóudre. L'erbo-blanco se recounèis eisa à si noumbróusi flour blanco, emé lou cor un pau vióulet e di quatre petalo en crous. Lou fru èi plat de 2 à 4 mm, pelous ; un cop li grano au sòu, soubro pu qu'uno membrano que laisso passa lou lume (fotò).
Usanço :L'erbo-blanco a douna tout un fube de meno ourtouliero de tóuti li coulour. Li flour e li jóuini fueio, de sabour cousènto, podon èstre manjado en ensalado. Èi couneigudo en Espagno coume diuretico e contro lou mau-de-terro ; la planto èi peréu astringènto.
Port : Erbo
Taio : 5 à 30 (40) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lobularia
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 5 à 9 mm
Flourido : Printèms
Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto de coustiero
Mai à óutobre
Liò : Mar
- Prado umido
- Roucas
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Lobularia maritima (L.) Desv., 1815
Afatoulié
Prunus brigantina
Rosaceae
Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.
Nom en français : Prunier de Briançon.
Descripcioun :L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.
Usanço :Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Sebisso
- Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786